Evrenin Sırları: Bilim, İnanç ve Döngüsel Varlık

Evrenin Sırları: Bilim, İnanç ve Döngüsel Varlık

Cevat ORHAN 

Evrenin varoluşu, genişlemesi ve içindeki her şeyin işleyişi, insanlık tarihi boyunca merak konusu olmuştur. Bilim, bu "nasıl" sorusuna cevap ararken; inanç ve felsefe, varoluşun "nedenini" ve "amacını" sorgular. Her iki yaklaşım da, kâinatın derin sırlarını anlama çabasının bir parçasıdır ve birbirini tamamlayan bakış açıları sunar.

Evrenin Genişlemesi ve "Ol!" Emri

Modern kozmolojiye göre, evren aşırı yoğun ve sıcak bir başlangıç noktasından, Büyük Patlama ile genişlemeye başladı. Bu genişleme, uzayın kendisinin bir balon gibi şişmesiyle gerçekleşir; galaksiler uzay içinde hareket etmek yerine, uzayın genişlemesiyle birbirlerinden uzaklaşır. Bu başlangıçtaki "itici güç", bilimsel olarak kozmik enflasyon ve karanlık enerji gibi kavramlarla açıklanır. Ancak inanç sistemleri için bu başlangıç, her şeyin üstünde olan, zaman ve mekân ötesi Sonsuz Bilinç'in "Ol!" emriyle varoluş bulduğu anı temsil eder. Bu bakış açısı, evrenin kör bir tesadüf eseri değil, derin bir niyet ve amaçla yaratıldığına işaret eder.

Kâinattaki Döngüsellik ve "Tavaf" Felsefesi

Evren, en küçük atom altı parçacıklarından en büyük galaksi kümelerine kadar sürekli bir döngüsellik içindedir. Elektronlar çekirdek etrafında, gezegenler yıldızlar etrafında, yıldızlar galaksi merkezleri etrafında döner. Bu döngüler, kâinatın işleyişindeki düzenin ve dengenin temelidir. Manevi anlamda ise bu dönüş, "tavaf" kavramıyla ifade edilir. Sadece Kâbe etrafındaki fiziksel tavaf değil, varoluşun her zerresinin ilahi bir merkez etrafında döndüğü ve bu dönüşün derin bir teslimiyet ve aşk ifadesi olduğu düşünülür. Mevlana'nın semahı, bu kozmik dönüşün ve ilahi nuru alıp yeryüzüne saçma eyleminin sembolik bir ifadesidir.

İbadetlerin Fonksiyonelliği ve İnsan Tekâmülü

Bu evrensel döngüsellik ilkesi, dini ibadetlere de yansır. Namaz, oruç, zekât ve hac gibi ritüeller, sadece kurallar bütünü değil, aynı zamanda belirli bir fonksiyonu olan, tekrarlayan ve döngüsel eylemlerdir. Namazın günde beş kez tekrarlanması, orucun her yıl farklı mevsimlerde döngüsel olarak tutulması, zekâtın malı sürekli dolaşıma sokarak paylaşımı sağlaması ve haccın büyük bir döngü içinde birliği pekiştirmesi, bu ibadetlerin bireysel ve toplumsal yaşamda derin amaçlara hizmet ettiğini gösterir.

İnsan da bu büyük döngünün bir parçasıdır. "Biz Allah içiniz ve O'na döndürüleceğiz" inancı, hayatın sadece doğum ve ölüm arasındaki bir zaman dilimi olmadığını, aksine sürekli bir tekâmül (olgunlaşma) yolculuğu olduğunu vurgular. İnsanın yaşamı boyunca edindiği bilgi ve deneyimler, onun manevi olarak "dönüşmesini" sağlar, daha bilinçli ve kâmil bir varlık haline gelmesine yardımcı olur. Ölüm bu dönüşümün bir sonu değil, daha ziyade yeni bir başlangıca açılan bir kapıdır.

Sonsuzluk, Sonluluk ve Bilginin Yansıması

Varoluş, iç içe geçmiş sonsuzluk ve sonluluk katmanlarından oluşur. Sonsuz bir evrende sonlu galaksiler, sonlu bir yaşam içinde sonsuz deneyim potansiyeli bulunur. Tarihin "tekerrürden ibaret" olduğu düşüncesi, döngülerin varlığını işaret etse de, bu döngüler asla tam olarak aynı şekilde ve aynı şartlarda tekrarlanmaz; her yeni dönüşüm kendi içinde benzersiz bir gelişim barındırır.

Sonuç olarak, evrenin ve yaşamın sırlarını anlama çabamız, sadece fiziksel gözlemlerle sınırlı değildir. Kâinatın işleyişini irdeleyen bilimsel bilgi, manevi ve felsefi arayışlarla birleştiğinde, varoluşun daha derin bir anlamını ve amacını ortaya koyar. Evrenden yansıyan bilgilerin ve gözlemlerin, insan zihninde yeni fikirler olarak tezahür etmesi dahi, Sonsuz Bilinç'in sürekli yaratımının bir işareti ve her şeyin ilahi bir düzen içinde olduğunun kanıtıdır.

Cevat ORHAN